سید عارف اخلاقی
زبان وسیله‌ی ارتباط انتقال معنا و مفهوم بین انسان‌ها است، اما با این وسیله، گاهی مفاهیم را به شیوه‌های مختلف و متفاوت بیان می‌کنیم.
یکی از این روش‌ها استعاره است. استعارهها برای بیان افکار، احساسات، مرام و منظور ما در زندگی اجتماعی بسیار پر کاربرد و با اهمیت است.
جورج لیکاف؛ استعاره‌هایی که با آن‌ها زندگی می‌کنیم
ایده‌ی اصلی «زندگی با استعارهها» توسط جورج لیکاف و مارک جانسون مطرح شد که در کتاب شان به‌صورت جدی به استعاره‌ی مفهومی پرداخته شده است.
لیکاف در پیش‌گفتار کتابش می‌نویسد که سنت‌های معنی‌شناختی فلسفه و‌زبان‌شناسی غرب برای بیان رابطه‌ی ذهن، زبان و جهان کارایی کافی ندارند.
استعارهها و انتقال مفاهیم
هرچند، ادبای کلاسیک، استعاره را ویژه‌ی زبان و بیان ادبی می‌پنداشتند، اما از استعاره در زبان روزمره استفاده‌ی فراوان صورت می‌گیرد. از آن در بیان مفاهیم، احساسات و ایجاد و تولید معنا در حوزه‌های مختلف ذهنی و انتزاعی استفاده می‌شود.
استعارهها نه تنها در زندگی روزمره بلکه در بسیاری از دیالوگ‌های فیلم‌ها، داستان‌ها و رمان‌ها کاربرد گسترده‌ای دارد و از طریق آن، مفاهیم پیچیده و مغلق را به زبان ساده و قابل تجسم بیان می‌کنیم.
به کمک استعارهها دانش و مفاهیم یک حوزه را به حوزه دیگر انتقال می‌دهیم. مثل اینکه می‌گوییم “عشقم به بن‌بست رسیده است”
بن‌بست اصطلاحی است که مربوط به سفر و سیر و سیاحت می‌شود؛ اما آن را به حوزه‌ی عواطف و احساسات استفاده می‌کنیم.
یکی از رایج‌ترین حوزه‌های که استعاره در آن پر کاربرد است، مفهوم زمان است. زمان معمولا با مفاهیم فضایی و حرکت‌های فیزیکی در ارتباط قرار می‌گیرد. “زمان از دست رفت” زبان را به عنوان یک موجودی که از بین و یا از دست برود، تجسم می‌کنیم.
استعارهها در ابتدا بین دو فرد شکل می‌گیرد و به مرور زمان در بین اجتماع قبایل و ملت‌ها گسترش می‌یابند. با آنکه استعارهها حضور پر رنگ و گسترده‌ای در بافت‌های گفتاری ما دارند؛ موضوعات انتزاعی و پیچیده را ساده و قابل فهم می‌سازد؛ اما گاهی برای دانستن و دریافت معنای دقیق آن، به زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی آن باید توجه کرد. یعنی تا زمانی‌که ما زمینه‌های یک متن یا موضوع را درک نتوانیم، نمی‌توانیم معانی استعاره را نیز درک کنیم.
بنابراین، استعارهها در انتقال مفاهیم، بیان احساسات و عینی سازی موضوعات پیچیده نقش بسیار مهم و اساسی دارد، استعارهها به ما کمک می‌کند تا دنیای ذهنی، عاطفی و اجتماعی خود را به شیوه‌های مختلف بیان کنیم. هم‌چنین، با بیان استعاری، کمک فراوان در پویایی و غنی‌سازی زبان نموده‌ایم.
